Afscheid

Dit blog is geschreven in opdracht van Optimaal Zorg.

Als je werkt met ouderen komt er onherroepelijk het moment van afscheid nemen. Het is nooit leuk maar wel heel fijn om een soms jarenlange zorgvrager-zorgverlener relatie op een fijne manier af te sluiten. Na jaren wekelijks contact ken je elkaar goed, beter, best. Het is niet niks als dat wegvalt en daar moet je iets mee, ook als zorgverlener met een zekere, professionele afstand. Goed afscheid nemen helpt daarbij. 

Door de jaren heen heb ik inmiddels een aantal keren meegemaakt dat cliënten overlijden. In alle gevallen geldt, dat de dood voor de betrokkenen op het juiste moment kwam. De geest wilde misschien nog wel verder, maar het lijf was op. Ze waren klaar met het leven en vonden het goed zo. Het gevecht tegen het onvermijdelijke was opgegeven. 

Het is altijd moeilijk om te zien hoe snel de gezondheid verslechterd en het steeds duidelijker wordt dat iemand niet lang meer in het land der levenden zal zijn. Als zorgverlener ben je er om dat proces voor de oudere en diens familie zo goed mogelijk te laten verlopen. Zij moeten afscheid nemen en loslaten. 

Maar toch, ook als zorgverlener is een goede afsluiting ook erg belangrijk. Zeker als er sprake is van het jarenlang delen van de persoonlijke levenssfeer van de oudere in kwestie. Hoe fijn is het dan dat de familie dat erkent en toelaat? Dat ze jou als zorgverlener in de gelegenheid stellen om persoonlijk afscheid te nemen? Dat is iets om heel dankbaar voor te zijn en dat ben ik zeker.  

De keren dat het mij overkwam, voelde de overlijdens van cliënten echt als een verlies. Ze waren – ondanks het grote leeftijdsverschil – een soort vriend(in)(en) geworden. Na al die jaren van zorgverlenen kende ik hun levensverhalen, wist ik wat ze het liefste aten, had ik hun kinderen ontmoet, wist ik in welke pyjama ze bij voorkeur sliepen, in welke matras hun spaargeld zat en wanneer ze klaar waren om het tijdige met het eeuwige te verwisselen.

Na hun overlijdens volgt er dan ook een periode van rouw, ondanks dat het hier gaat over het wegvallen van een werkrelatie en er sprake is van een zekere professionele afstand. De aard van het werk als zorgverlener maakt nou eenmaal dat er een persoonlijke band ontstaat tussen zorgvrager en cliënt. Ik mis hen. 

Daarom dit eerbetoon aan hen die reeds gingen. Afscheid nemen van cliënten die zijn overleden is altijd verdrietig, maar het heeft me geleerd om dankbaar te zijn voor de tijd die ik mede voor hen heb mogen zorgen. Ik koester de herinneringen en draag hun vriendschap en wijsheid altijd bij me. Hun vertrek vormt mij en maakt me hopelijk een nog betere zorgverlener. Ik heb van hen geleerd en zal altijd dankbaar zijn dat ik – ook al was het slechts tijdelijk en zijdelings – deel mocht uitmaken van hun leven.  

Daarom, dank aan ‘mijn’ lieve oudjes die zijn gegaan. Ik ben blij dat jullie geen pijn meer leiden en/of ongemak meer voelen. Jullie hebben nu de rust die jullie verdienen. 
Rust in vrede!